Ripoarisch (Sprooch)

Uß de Wikipedia
(Ömjeleit vun Ripoarėsch (Shprooch))
Düsseldorfer PlattVölsj PlattGemmenicher PlattPlatdietsHommersch PlattKirchröadsjKölschLandkölschÖcher PlattEischwiele PlattDürener PlattStolberger PlattBönnsch
Hee weed "Ripoarėsch" jeschwaadt
Dücksch Mungkaate zick 1945 (de ripoarische Sprochjäjend [Nr. 36] litt tösche der maken-machen on der dorp-dorf-Linnig)

Ripoarėsch Sprooche eß enne Bovverbejreff för Sprooche ussem Rhingland uß dä Jääjend zwesche St. Vith, Aahwieler, um Kirchroa, Nüss, Düsseldorf, Jläbbisch, Waldbröl, Siburg, Remaren, met Oche, Bonn un Kölle dren. Et jitt enne Houfe Ripoarėsch Sprooche, jood mii wi 120, un fass övverall sin se sesch jannz äänlėsj, wenn et de Nohpere sin, un de Ungersheed weede emmer jrüüßer, wënn_se wigger usseneeijn sinn. Esu jet weed og e Dijalekskontiinuum jenannd.

Ripoaresche Sprooche[Ändere · der Quälltäx ändere]

Fun de Ripoarische Sprooche un Sprooche-Jroppe, un di Sprooche wo mer_et nit jannds_esu jenou saare kann, de su jenanndte Jränß_Dijalägte, eß hee enß enne kümmerlijje Aanfang fun_enne Lėßß do_fun, noh_m Allfabeet zotteet

Ripoaresch[Ändere · der Quälltäx ändere]

Janß oohne Frore sinn dat hee ripoaresch Sprooche:

  1. Öcher Platt
  2. Aalerödder Platt
  3. Bachemer Platt
  4. Berchemer Platt us Trooßdorf-Berchem
  5. Berchemer Platt (da jit es zweierlei vunn), jetz is dat Platt us Berchem an de Erf jemend
  6. Berjesch Platt
  7. Bóchezer plat, Bocheser Platt
  8. Bönnsch
  9. Bënnroother Platt
  10. Beueler Platt
  11. Breisiger Platt
  12. Breyeller Platt
  13. Dürener Platt
  14. Düsseldorfer Rheinisch
  15. Jodesberjer Platt
  16. Efeler Platt
  17. Öhskirschene Platt
  18. Aischwiele Platt
  19. Holper Platt
  20. Hommersch
  21. Höttener Platt
  22. Jömelejer Platt
  23. Jülicher Platt
  24. Kaaschter Platt
  25. Kirchröadsj
  26. Kölsch
  27. Kölsch (linksrheinisch)
  28. Kölsch (rechtsrheinisch)
  29. Landkölsch
  30. Lemiersj, Lemiersjer plat
  31. Luhmere Platt → Luhme
  32. Muusböcher Platt
  33. Mücher Platt
  34. Nüsser Platt
  35. Zumpfeldsj, Zumpelvelds
  36. Rotinger Platt
  37. Sieburjer Platt
  38. Sieshloorer Platt
  39. Stolberjer Platt
  40. Südbërrjich
  41. Trooßdoorfer Platt
  42. Völser Platt, Völzer
  43. Vüürjeberschßplatt
  44. Wäästemer Platt
  45. Wööschelter Platt
  46. Zöllescher Platt

Ander Sprooche[Ändere · der Quälltäx ändere]

Nit onbeding ripoaresch, ävver med mansche oddo fille Ëijeschaffte noh draan sin:

  1. Dremmener Platt
  2. Düsseldorfer Platt (L)
  3. Hötter Platt (*)
  4. Jirresteener Platt (M)
  5. Jömelejer Plat (L)
  6. Kerkever Platt (L)
  7. Kriievelsch (L)
  8. Schälse‎r Platt → Schälse (L)
  9. Seijerländer Platt (M)
  10. Venloer Plat (L)
  11. Welkenraatsj (B)

(*) dat Hötter Platt eß faßß ußjeshtorrve, eß këij ripwarische Sprooch, mer hann_et hee nattööelesh opjenůmme, wëijl_et nuur em Jebeed zwesche de ripuarische Sprooche jekallt weed.
(?) dat künnt janz fokiehjt jeschrivve sinn. Do moss_ens_enne Ėijhëijmische raan.
(L) dat hüot bej de Limburjėsh-Bërrjėshe Sprooche, di_mo ijo sällde bej de rippoarėsche Sprooche zälle dëijdt.
(M) dat hät fill fun de Mosel-Frënkėshe Sprooche aan sesch.

Böcher för rejonaale Dialekte[Ändere · der Quälltäx ändere]

  • Rheinisches Wörterbuch, im Auftrag der preußischen Akademie der Wissenschaften der Gesellschaft für rheinische Geschichtskunde und des Provinzialverbandes der Rheinprovinz.
    • Band I, A-D, hrsg. von Josef Müller, Bonn 1928
    • Band II, E-G, hrsg. von Josef Müller, Berlin 1931
    • Band III, H-J, hrsg. von Josef Müller, Berlin 1935
    • Band IV, K, hrsg. von Josef Müller, Berlin 1938
    • Band V, L-M, hrsg. von Josef Müller, Berlin 1941
    • Band VI, N-Q, hrsg. von Josef Müller, Berlin 1944
    • Band VII, R-Sch, hrsg. von Karl Meisen, Berlin 1948-1958
    • Band VIII, Se-T, hrsg. von Karl Meisen, Berlin 1958-1964
    • Band IX, U-Z, nach den Vorarbeiten von Josef Müller, Berlin 1964-1971

Aischwiele[Ändere · der Quälltäx ändere]

Bachem[Ändere · der Quälltäx ändere]

Berchem aan de Erf[Ändere · der Quälltäx ändere]

Bonn-Beuel[Ändere · der Quälltäx ändere]

Bonn[Ändere · der Quälltäx ändere]

Bursched[Ändere · der Quälltäx ändere]

Dremmen[Ändere · der Quälltäx ändere]

Düren[Ändere · der Quälltäx ändere]

Düsseldorf[Ändere · der Quälltäx ändere]

Hennef un dröm eröm[Ändere · der Quälltäx ändere]

Jemmernich[Ändere · der Quälltäx ändere]

Jirrelsteen[Ändere · der Quälltäx ändere]

Kirchroa[Ändere · der Quälltäx ändere]

  • 21 Schriever: Kirchröaddsjer Dieksiejoneer, een uitgave van de Stichting Kirchröaddsjer Dieksiejoneer, Kerkrade, 1987.

Kölle[Ändere · der Quälltäx ändere]

Küürden[Ändere · der Quälltäx ändere]

  • Maria Loiuse Denst: Olper Platt - Bergisches Mundart-Wörterbuch für Kürten-Olpe und Umgebung. Schriftenreihe des Bergischen Geschichtsvereins Abt. Rhein-Berg e. V. Band 29. Bergisch Gladbach 1999. ISBN 3-932326-29-6

Lützenkirchen-Quettingen[Ändere · der Quälltäx ändere]

Neunkirchen-Seelscheid[Ändere · der Quälltäx ändere]

Niederaußem, Auenheim[Ändere · der Quälltäx ändere]

Remsched[Ändere · der Quälltäx ändere]

Rheinbrohl[Ändere · der Quälltäx ändere]

  • Hansjörg Hausen: Rääfes, Räan on Rammedötzer - Die Ortsmundart von Rheinbrohl, 376 Seiten, 2 CDs, KEB Katholische Erwachsenenbildung Rheinbrohl, Rheinbrohl, 2005.

Schladern un Windeck[Ändere · der Quälltäx ändere]

Stolbersch (Rhingland)[Ändere · der Quälltäx ändere]

Websigge[Ändere · der Quälltäx ändere]