Mutatis mutandis

Hee di Sigg_is_op Kölsch
(mieh kölsche Sigge)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)

Dä Ußdrock oddo Wëndong mutatis mutandis weed ußjeshproche mutatīs mutandīs, allso med lange „i“s, eß Lattëijnėsch.

En jraad_linnije Övversäzong op Kölsch wöhr: „med dä Saache (ald/noch) jeänndott, di_j_et Ännderre nüüdėsh hann.“ E beßje mieh esu jesaat wi de Minsche de Schnüß schwaade, wöhr_et: „met_de nüüdėjje Ännderonge.“ Dobëij eß fö_jewöönlėsh ald jesaat woode, wat dat dann för Ännderonge wöhre, wam_mer dät „mutatis mutandis“ bruche dëët, oddo et es su_wi_su kloh, un mer wëijs_et uss_em Zosammehang. Wat dat sinn soll weed ävver nit ëijnel opjezallt — dat wöhr ze ömshtändlesch — sönde mer wëijs_et em Övverblėk. Wä dä Ußdrock mutatis mutandis bruch, dä dëngg_un wëijß dat sing Zohüürer oddo Lësser forschtonn, wat med dä Änderonge em Prėnziip jemëijnd_eß. Et kütt öff enn_ennem Zosammehang för, wo mer draan dëngk, dat mer op enne Aanzahl vun Ongerscheede en dersëllve Aat zwesche däm wat doför jesaat wood, un dämm wat nu jesaat weed, obacht jevve soll — och, oddo wann se janz fill Äntshpreshonge hann.

Dä Ußdrock weed jään en de Wesseschaff, Weetschaff, un bëij de Rääschß Jeliehrte jebruch, öm enne Tëx, ne Affschnet, oddorr_enne Saz op enne nöüje, äänleshe, Zosammehang ömzemoodelle, oddo en Aanzal Ännderonge koot ze benënne, wo Jeedem kloh eß, wi dä jemëind_eß. Dä Ußdrok weed och jebruch, wam_mer sesh // the study of counter-factuals, wherein the requisite change in the factual basis of the past is made and the resulting causalities are followed.

Bëijshpell

• Enne Ootsverbannd en ennem Landesverbannd övvonėmmp, mutatis mutandis, enne joode Dëijl fun dä Sazzong fun dämm Landesverbannd. Dat hëijß dann zem Bëijshpell, wann dä Baaß fum Landesverbannd „Präsidënnt“ jenannt weed, ävver der Baaß fum Ootsverbannd nënnt mer der „Ootsförshtand“, jedes mohl, woh „Präsidënnt“ en dä Sazzong fum Landesverbannd shtëijt, dat mer sesch „Ootsförshtand“ lißß, wam_mer dä Ootsverbannd amm betraachte eß.
  Esu jät weed jähn fun ongerjeochtnete Ojjanisazjoone un fun Nohfolljer jemaat, domet mer nid_enne Täx dubbel un drëijfach hann moß, wo ëijentlėsh ald_em övverjeochnette odo em älldere Täx drėn shtunndt, wi Alleß jerääjelld_eß.
• „Däm Mann sing Katz“ un „däm Mann singe Möpp“ soll, mutatis mutandis, en „dä Frou ier Katz“ un „dä Frou iere Möpp“ ömjetuusch wääde för Pääd, Schoov_un Koh.
  Dat bedück: uß „Däm Mann sing Pääd“ weed „dä Frou ier Pääd“, Schoof, Koh, un esu wigge.
• „All wat mer övver_et Äädöl_Förderre jesaat hann, paß, mutatis mutandis, och förr_et Äädjaß.“