München
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
München, op Ripuaresch weed va Münche jesprochen, es d Hauptstadt va Bayere. 1,3 Milliun Mensche lääve do un mache Münche zo d dreidjrützde Stadt va Dütschland. Em Jrußraum va Münche lääve sujar knapp 3 Milliun Mensche.
Jätt va vreuer
[Ändere · der Quälltäx ändere]Münche wood em Joohr 1158 va Heinrich dr Löw jejründ, nodäm dä d Bröck vam Bischoff va Freising beij Oberföhring ajezünd had. Dodörch woohl hä sälvs ön Hand en dr Salzhandel kriije. Knapp 400 Joohr spiidr, em Joohr 1506 es Münche d Hauptstadt va Bayere woode. Em 30 jöhrije Kresch wood Münche van d Schwede besatze. Nodäm Napoleon öt Hellije Römische Reich Dütscher Natiun opjelößd hod, wood Bayere Könnigrich. Noom Ischde Weltkresch un d Revolutiun dankde dr Könnig aav, Münche bleed ävver d Hauptstadt. Önö schlemme Dach erläävde Münche dodörch, dat am 24. Februar 1920 em Hofbräuhaus d NSDAP jejründ wood. Dreij Joohr spiidr, em November 1923, vong ä Münche dr Hitlerputsch statt. Em Zweide Weltkresch send jruuße Deeler va Münche kapott jemaad woode. D XX. Olympische Speller woode em Joohr 1972 ä Münche uusjedraare.
Watt sisch z kikke luuhnd
[Ändere · der Quälltäx ändere]D bekanndste Stelle an va völl Turiste besoode Stelle send d Liebfrauenkirche, öt Au Rothuuß, öt Hofbräuhuus, dr Donisl, dr Aue Botanische Jaade, d Asamkerch, dr Justizpalast, dr Aujustinuskeller, öt Dütsche Jachtmuseum, dr Stachus suwi d Kaufingerstrooß.
