Burch Vouwelsang
Hee kütt nur ejne Senn, ävver Vouwelsang kann mieh bedügge. Luuer donoh op dä Sigk → Vouwelsang (Watt ėßß datt?) |
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
D Burch Vouwelsang litt en d Eefel an dr Uftsee un en d Nööde va Jmünd. S entstäng kott vöör dr Zweide Weltkresch.
D Jeschichte van d Burch Vouwelsang bes zm Äng vam 2. Weltkresch
[Ändere · der Quälltäx ändere]D Burch stammt us d Zitt van d Nazionalsozialiste. Di hodde vassjestallt dat hön Lüüh väälde, di onger öt Volk jo kutte un do d NS-Paruule propajeerde. Di Lüüh woohl d Partei öra trecke. Dat sollt op Burch Vouwelsang passeere.
En ön Jäjend en dr usser ärm Buure känne läävde woohle d Nazis jät jruußes opbouwe. Su entstong d Burch Vouwelsang. 500 Junker sollte he en d Idioloji van d NS jeschülld wääde. Nävver Burch Vouwelsang entstong ösu och ön Burch ä Sonthofe un en ä Krössiinsee ä Pommere. D viirde wood zwar jeplant ävver net jeboud.
Wä koom no Vouwelsang? D NS hod sisch dat ösu vörjestallt, dat dr idiale Junker jenau ösu ussoch wi dr idiale Ariör. Dat hosch dat sing Vorjangeheet bis 1800 arisch see moot. Hä mood vorhiirood see un unjeväär öm d 25 Joohr alt. Och sing Vrau mood bis 1800 arisch see. Lüüh met Probleme watt d Jesondheet ajäng kutte s net bruche. Dat woch ösu sträng dat Brälleträjer net akzepteerd woode. Öt zeechte sisch ävver bald dat öt övverhaupt net ösu völl Lüüh ä Dütschland joov dat moch 500 zösammekratze kutt. Dovör woch moch jezwonge och Lüüh z akzepteere, di moch en dr ischte Rutsch net ha woohl. Irjendwi kräät moch d nüüdije Zaahl zösamme.
Jeboud wood flott. Onjeväär 1.500 Arbeeder hand do jevrasselt un us Bösch un Dreck jätt opjeboud dat d Eefeler böjeistert hodd.
Hitler hodd 1933 d Idee zo dr Bouw. Loos jäng d Planörei 1934. 1936 wood Vouwelsang a Hitler övverjovve. Häm jeveel watt hä soch janz jott ävver hä woohl dat noch völl jrüüßer ha. Su sollte d jrüzte Sporträum op öt Jölände do äntsto. Jöplant wooch ö Schwimmbat met ön Bahnlängde va 200 Metr un ö Stadion dat jrüüßer als dat ä Berlin wääde solld.
Völl van d Pläne wood net ömjesatze. Jökooßt hat dat damols 35 Milliun Reichsmark wat hü z dachs 3,5 Milliardö Euro wöre. Entstange send 10 Kamöradschafthüüser, dr jruuße Wasserturm, dr Appellplei, dr Adlerhoff un völl Ställe, om Sport z driive. Och ö Theater wood jeboud. Vöör d Jösällischkeet hand so och jät jeboud. D Schänke es önö riisije Saal dä och hüü noch eksisteert un jenau ösu usssitt wi hö damols woch.
Als dr Kresch rischtisch loos jäng, do hoote so op Vouwelsang op z bouwe un och d Ußbeldung jäng en d Knee. Vöör dr Kresch hod Vouwelsang nüüß z saare un dat woch önö jrond dovöör, dat koom jätt kapott jöschooße wood. Mä enn Bomb hat e Huus kapott jemaat ävver moch nämmt a dat di Bomb d Muuch van dr Urftsee träffe solld un z vrösch jövalle es.
Burch Vouwelsang no dr Kresch
[Ändere · der Quälltäx ändere]No dr Kresch koome z ischt d Ängländer. Di paar Männäkes hodde ävver winisch domet em Senn. Su koom öt dat d evakuerde Lüüh us öt Dörp Wollseife en d Nööde sisch önö Hoov Saache do klaue dorve. D Ängländer hand ö Ooch zo jedeut. Un d Wollseifener hoode jerad d geklaude Ruute äjeboud do bestämmde d Ängländer dat d janze Jägend vöör öt Übe van d Änglische Soldate jöbrudd weed. D Wollseifener moote wärm alles opjävve. Bes 1950 bleete d Ängländer. Dono koome d Bäljer un hand do träneerd. Met Panzere hand di do jeschoose un d Lüüh en d Nobberschaft krääte komm ö Ooch zo.
Dat jäng bes 2006. Do trocke och d Bäljer aaf. Van di Zitt a send do kenn Soldate mi un Burch Vouwelsang litt medde en dr Naturpark Eefel.