Altenberger Dom
(Sigge op Bönnsch)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)
D'r Ahleberjer Dom es'en fröhere Kluhsterkirch unn jehührte zo ner Apteij von demm Zisterzienserurden. De Kirch leht omm Ahleberch, nitt wigg fott von demm Platz, wo im Fröhmiddelalter de Stammburch vun den Jraafen vun Berch jestangen hätt, mit denn singen Steenen d'r Ahleberjer Dom uch deelwies mitjebout wuurden is. Ahleberch selver is enn Ue'tsdeel vun d'r Jemeend Odenthal em Berjische. De Kirch würd zwar hück Dom jenannt, is äver kinne Bischofskirche unn jehührt zum Erzbistum vum huhhillijen Kölle, äver jenausu zo d'r Rheinischen Landeskirche, weil ett hück enn Simultansakralbou is.
De Historie vun demm Dom
[Ändere · der Quälltäx ändere]Em Joahr 1259, jenau jenommen am 3. Mährz 1259 wuurd unger demm Jraaf Adolf IV. vun Berch doamit aanjefangen, de Kirch, de mer hück Berjische Dom nennen dunnt, ze boue.
Wä sisch denn Dom aanluuren deht, dä ställt fast, dat häh im jotische Stil jeboud wuurden is. Em Chor sinn de äldesten Finster ze fingen. Watt doabäi uppfällt, is, datt de äldeste Finster noch kinne Färven hannt, datt äver mit fallend Alder de Finster immer bunkter un kräftijer jemoahlt sinn.
Em Joahr 1803 koom ett zo d'r Säkularisierung, datt däht heeßen, datt d'r Besitz vun denn Klühstern verkooft wuurd. Su is'ett uch demm Ahleberjer Dom erjangen. D'r Pleunissens Juhann Hinrich, d'r enn Koofmann woar, koofte de janze Apteij unn de Chemiker Johann Goffried Wöllner unn Friedrich Mannes dähten dat Jelände pachten. Su koahm ett, datt doa enn Fabrik entstangen is. Durch enn Fühjer em Joahr 1815 jing bahl alles kapott, unn datt, watt överich blivv vom Kluhster, verfeel immer mie. Em Joahr 1834 koofte d'r Franz Ejon vun Fürstenberch-Stammheem de Kirch unn braht wichtije Deele widder in Schuss. D'r Preußenkünnich Friedrich Wilhelm III. joahv uch noch enn Hoofen Jeld doabäi. Äver doaföhr moahten emm äver versprächen, dat de Kirch uch vun de Evangjillsche jenutzt werden durf. De ierschte evangjillische Mess wuurd am 13. Aujust 1857 aavjehahlen.
De janzen Ärbeeden runk ümm de Widderherstellung vom Ahleberjer Dom jingen noch innet 1894, 1912 unn uch noch inz' in denn 1960er Joahren wigger.
Vill Ärbeed feel 1987 aan. De Brasseläi duherte bes zum Summer 2005, unn am 25. Aujust 2006 fieherte de Kirchenjemeende de ierschte Mess in d'r Kirch.
Jätt z läße
[Ändere · der Quälltäx ändere]- Festschrift: 75 Jahre Altenberger Dom-Verein 1894-1969; Bergisch Gladbach, 1969 (ä Huchdütsch)
