Wikipedia Klaaf:Wi schriif mer dat? / Ripoarėsch Töhn

Vöörschläsh und Ideeje zom drüvver Nohdenke:

Jeder schriev, wie em de Fingere jewahßen sin.
För Kölsch jitt et zweierlei Bööcher, die sich natürlish uneins sind,
- der Wrede und
- die ahlen von der Kölsch Akademie
Bejründunge för villerlei Schriefwiese:
- Et stecke jo och Sprechwiese dohinger
- Ävver nit üvverall
- Et sull mööshlishst jeder verstonn künne
- Un mer musset loud lesse künne
Wie et andere esu maache:
1. In de Wikipedia:Plattdüütsche Orthographie stecke en paar jode Jedanke, di mer och bruche künne.
2. In de Alemannische_Schreibweisen un de Dißkußßjohn dozo han se sish och jet övverlaat.
3. He is e booch vun 1400 noh jet us dä Zick wo et noch kein Reschtschrievung en Deutschland un üvverhoup kei Deutschland jov. (Der Link muß ich nor_erußsöke)
  - Interessant, daß dieselben Worte dauernd immer wieder verschieden geschrieben werden.
  - Sowas kenndt et Ripuarische och, vun wäje Liaison un so - die Wöört, die dovür un dohinge kumme, maache jet met denne dozwesche:
    - 'norr_en Woch' - 'noch nit' -- 'sach bloß' - 'sar_enz Flöck'
    - Do sääd ene Mann - un säät der Pap - oder sääd_et Zibill - oder Öcher Platt: häädt nix jesäädt
    - Manchmal eß et mit Betonung: No süsh enz do! odder, flott durchjesprochen: … ha_ich bei mir jedaach, no_süjenß_do, hannisch jedaach, …
  - Alles immer jlish schrieve, denk ish, dat mösse mer wirklish nit hann. Mer sin doch Indeviduwaliste – oder iss dat wi beim Komißß he?

Notize, wat op de Sig noch drop sullt.

Jet över e shtėmmhaff sch/sh möötemer noch hann, och wann_et nur för Frempwoote is.
- Schtimpt nish: "Ich dunn de Wäsch_erin in der Pott. Isch_ävver nit!" — also bruchemer doch ene shtemmhaffte Wersjohn.
De Knubbele vun Konsonaten: f, v, w, — l, m, n
De miehtße Vokahle.
Mir han kein shtėmmhaff Wäsjohn vum z.
Mi hann winnich Ungerschede zweschen k, q, kh.
Wo hürd_et h bei?
Wat is mim x — bei et z?
Bruche_mer et y?
Vokalbetonunge
- koot, lang, janz_lang
- besönders betont, betoont, nommaal, koot, janz_koot, un 'verschlabbert'
- jrad/lang jesproche, stotton, 'geschärft' (Ich kräät Schläch, do woot mer schlääach un ich kräät de Woot)
- Dehnunge. (Dat säät hä su - dat säät hä su — dat hätt_e esu jesaat - dat hätt_e esu jesaat - dat hätt_e esu jesaat - dat hätt_e esu jesaat - dat hätt hä esu jesaat - dat hätt_e esu jesaat - dat hätt hä esu jesaat - un Kombinazjohne)
kk = ck.
Wulle_mer å?
Wat wolle_mer met däm Ton zwesche u und o maache?
Wat wolle_mer met däm Ton zwesche ö und ü maache?
Wie ungerschejde mer die janzen e vunnenejn?
-er för dä o-Ton eß ad_widder ene Sonderfall.

--Purodha 28. Aug 2005 04:15 (CEST)

Jit et wirklich enen Ungerscheid zwesche Üürem "ei" un "ai"?

De Wokaale ei un ai schinge vör misch identisch ze sin. Et Wood Weiberfastnacht schprisch m'r doch met enem "ai"-Laut uß un isch kan misch nit vöörschtälle wii m'r "Ay-ay-ay!" anders wie "Weiber-" ußschpräsche kan. Isch fingen esuu enen Ungerscheid och unnüüdisch, dän wii de Sig och säät, bruch m'r dää "Ay-ay-ay!"-Laut miisteneils nit. Isch schlon vöör: einvach "ei" vör dää Laut en "drei" un "ai" vör dää Laut en "zwai".

Övernumme fun Project talk:Community Portal

Noh wat för en Konvention weeden de Wööder he eintlich jeschrive? Ich gläuv dat ald op de Lėßß mėt Aatikkel di mer noh welle Fähler jemaach wode sin. "Sproch" es falsch jeschrivve, jenau wie och "Land" un "Usserdäm". Selvs de Üvverschreff "Lėßß mėt Aatikkel di mer noh welle" mööt in ming Auge "Less met Aatikkel de mer noh welle" heiße. Unger Kölsch Wööderboch is dat Wööderoch vun der Akademie för uns kölsche Sprooch ze fingge, un do ston vill Wööder anders als he. Ich mein, dat es jo och net leich, denn uns Sprooch wed jo mieh jesproche als jeschrivve. Et wör ävver jood, wann mer uns op en jemeinsame Konvention einige künnte, domet nit su ene große Unoordnung herrsche deit. --Spades 27. Feb 2006 14:54 (CET)

Mer schrieeve jo nit nuur Kölsch he, söndon jeedweede Ripoarisch Shprooch, un_dat sinn_er joot miih wi säxish.

Hee hätt waashëĳnlėsh Këĳne watt dojääje, wannß Do Kölsch noh dä Ämpfeelunge fun de Kölsch-Akkademie schriifß. Ävver datt_E ne Siiburjer oddorr_enne Eschwiielerer dozo krißß, datt_e övverhoup Kölsch schriif, do jlöüven_ish_net draan, di künne dat doch jaa nit. Un wo_füür och övverhoup?

Wenn De wellß, krißß De en {{Sick_op|Kölsch|Kölsch_Akkademie_Ämfeelunge}}-Makro do_füüer, saach, wi_de_t hann wellß. Süsh op de Sigk Wikipedia:Hėnwieß op de Shprooch un de Shriifwieß vun Attikkele, Affsätz, un anndere Beijdräch un Wikipedia:List vunn dä Schabloone, wi_dat met de annder sunne Füürlaare eß. Do wöör_t joot, wänn De jet dohzoo schriifve künndß, wi dat mer dat lesse un ußspräshe moß - fill Shpaßß.

Mer han beß jez zwëĳ Süßteme för ze schriive (aanjefange ze dokkemetėere) ëĳn foneetėsh op Huhdeutsch opjebout Wikipedia:Hilfe/Wie schriev ma dat?, ëĳn foneetėsh op Niiderdeutsch/Clefs opjebout: Wikipedia:Hilfe/Wie schriev ma Klefs?. Et wääden_er beshtemmp noch miih wääde. Ävver de jannze Jedangke öm de Hingerjründt senn non_net joot zosamme_jeshtälldt. Dat künnd_ėjj_enß maache jäds_em Määz.

Ach joo, un de Wikipedia:Lėßß mėt Aatikkel di mer noh welle, do för dääd_esh_schrrive: „Leßß met_te Attikkelle, di_mon_noch hann welle“, wobëĳ „Lėßß“ wööə oğ_okee. Do kann_ish nuur ssare, jeede Jeck eß anndoß -- Purodha Blissenbach 27. Feb 2006 17:58 (CET)