Metmaacher:Schäl Sick

Uß de Wikipedia

Wrede schriev üvver de Schäl Sick, dat dat en avjeläje, avjewandte Sigg es. En Kölle un Bonn meint mer domet de räächte Ringsigg. Schäl bedügg: scheiv, kromm un beschränk. Schäl un schiele lije nit wigg usenander. Einer dä jet schäl luurt, hät vieleich en beschränkte Sich, weil em e Auch fählt. Met Schäl Sick es en ungerentwickelte, menderwäätije Sigg jemeint.

Fröher wor Kölle nor en Stadt op de linke Ringsigg. Op de räächte Sigg vum Ring, do wonnten de Barbare. 1888 han die Kölsche vun de linke Ringsigg dann et Stadtjebiet op de Schäl Sick usjedehnt un Düx enjemeindt. Zickdäm sin och de Düxer Kölsche. Dä Knies met dänne vun de Schäl Sick es hückzodaachs passé. Trotzdäm weed die Fopperei immer widder jään jemaht.

Wie kom et zo däm Usdrock?[Ändere · der Quälltäx ändere]

Et es nit usjeschlosse, dat die kölsche Christe op dr linke Ringsigg däm Wodan dä Name "Schäl" jejovve han. Dä Wodan (och: Odin) wor en jermanische Jottheit. Hä hat nor ein Auch, wor hingerlisstisch, frack un verschlage. Et es aanzenemme, dat Schäl ene Spitzname för dä Wodan wor. (1)

Der Verzäll vun de Pääd[Ändere · der Quälltäx ändere]

Alle naslang liss mer, dat de Schäl Sick jet domet ze dun hätt, dat fröher de Pääd en Scheuklapp op dr linke Sigg opjesatz krähte, domet se vun de Sonn nit jeblendt woodte, wann se op dr linke Sigg de Ring erop de Scheffe trecke däte. Dat es Stuss. Woröm sollte mer de räächte Sigg vum Ring Schäl Sick nenne, wann die Pääd op dr linke Sigg et linke Auch avjedeck krije? Dat pass doch nit. Dat es kein schlüssije Erklärung vör ene Spitzname. He fählt dä Jrund, woröm se die Lück op dr Schäl Sick verspotte däte. Un usserdäm: Och op dr Schäl Sick jov et de Treidelpääd. En Porz (aan de Grov) jitt et noch hück ene "Leinpfad". Dat met däm links un räächs bei dänne Pääd es em üvvrije deswäje ene domme Verzäll, weil dat jar nit jeiht, dat nor ein Auch jet avkritt vun de Sonn.

Quelle[Ändere · der Quälltäx ändere]

(1) Vinzenz von Zuccalmaglio (Montanus): Der Scheele in Schlebusch, in: Die Vorzeit, Band 1, 1870

För nohzelese[Ändere · der Quälltäx ändere]

  • Schäl Sick - Dem Ursprung auf der Spur, in: Heinz Dick / Theo Hoch: Ooßeköpp op d'r Schäl Sick - Spitznamen, Deutungen, Anekdötchen, Flittard 1990, S. 35-83
  • Schäl Sick in: Adam Wrede: Neuer Kölnischer Sprachschatz, Drittter Band, S-Z, S. 12