Apartheed

He die Sie ös op Stolberjer Platt
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)

Schelder, di dr Strand vöör Schwazze vorbeene

Onger Apartheed vorsteht moch di Trennung va Rasse, wi sö ö Südafrika praktizeerd woode woch. Dat bedüüt, dat dr Kontakt tösche Schwazz un Wiss beschränkt weed.

Wie öt sisch entweggelnde

Ä Südafrika joov öt at lang ön Trennung tösche Rasse, watt ävver met di Stämm z do hod, di do läävde. Besongisch schlemm entweggelnde sisch dat ävver, isch als dö Wisse en öt Land koome.

Als öm 1910 dr Staat Südafrika jejründ wood, stäng vass, dat mä dö Wisse Rääte ha sollte. Su wood dä Staat opjebouwd. Ö Waahlräät joov öt mä vöör dö Wisse. Schwazze un Asiate dorfe dat net. Ävver dorop beschrängde sisch dat Onräät net. Och Jeschäfte, Weetschafte, Busse, Abteile va Zösch, Stöcker van dr Strand, Parkbänk un völl mi Saache wore mä vöör Wisse un dorfe va Schwazze net jenotzt wääde. Dat di Situatiun Kniiß beij dö Schwazze hervörreef, kann moch sich vörstelle.

Besongisch schlemm wood dat dörch dö uss Holland stammende Buure ussjeläävd. Öt entstäng önö Hass tösche di Volksjruppe, dä öt Lääve bo onmöjelich maade. Schwazze woode ä Taunshipps aavjeschoobe, wo sö irjendwi dörchkomme moote. Werke dorfe sö beij dö Wisse, ävver lääve dorfe sö net beij dönne.

Wä us ön ripuarische Jäjend kütt, dä ka sisch net vörstelle, dat önö schwazze Jong, dä sisch vordoh hat un en önö Zoch ästeecht, sisch ä däm net sätze darf un an dö näkßte Statiun örussjeworpe weed.

Di Situatiun en öt Land vorschlääternde sisch va 1974 aa. Belder vam Opstand va Soweto jänge öm dö Welt. Dr ANC vorhandelnde met dö Wisse.

Dr leitzde burische Präsident, dä dö Apartheed ongerstötzde, am Äng ävver opjoov, woch de Klerks Wellem. Hä övverjoov Südafrika „oone Apartheed“ a Nelson Mandela.

Beij dö Waahle va 1994 schaffde öt dr ANC met övver 62,6 % zö jewänne, dö Partei van dö Bure braate öt mä op 20,4 %. Dö Apartheed woch domet zö Äng.

Mandela un de Klerk wood 1993 vöör hön Werk dr Nobelpriiß zo erkannd.

Dä Atikel jitt öt och zm hüüre: öraavlaane | Informatione Mi Informatiune zm WikiProjekt: Jesproche.