Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Albanien“
Echtio (Klaaf · Beijdrähsch) MKeine Bearbeitungszusammenfassung |
Echtio (Klaaf · Beijdrähsch) |
||
Reih 4: | Reih 4: | ||
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Tirana</ref> |
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Tirana</ref> |
||
== |
==Geschichde== |
||
D [[Albanier]] entstänge als [[Volk]] als verschedene Illyrische Völker sisch en öt Albanie va hüdsche Daag voreenigten. In d [[Altertum]] es öt Land dörch Hellenische (Jrechische) Völker un spääter dörch de [[Romäne]] besiedelt, bis öt Joohr 548, als Sklawische Völker öt Jebiid besiedelten. |
D [[Albanier]] entstänge als [[Volk|Volk,]] als verschedene Illyrische Völker sisch en öt Albanie va hüdsche Daag voreenigten. In d [[Altertum]] es öt Land dörch Hellenische (Jrechische) Völker un spääter dörch de [[Romäne]] besiedelt, bis öt Joohr 548, als Sklawische Völker öt Jebiid besiedelten. D Ottomanen ([[Turken]]) erowerden in 1415 Südlisch Albanien un in 1431 öt ganze Land. Dodörch es en jruß Deel va d hüdsche Bevölkerung Moslimisch (unjeväär 57%, 2011). D Ottomanische Heerschaff douerte bis d [[Balkankriege va 1912]]. |
||
Albanien wääd opjerichd am 29 November 1912 als öt |
Albanien wääd opjerichd am 29 November 1912, als öt onaavhängich wood va öt [[Ottomanische Rich]]. D Konferenz va [[London]] annerkände de Onaavhängichkeet va öt Land en Joohr spääter. In 1914 ([[Eeschte Weltkrisch]]) wääd Albanien en Könnigrich un direkt döno dörch dat Heer va Österrich-Ungarn un Bulgarien (Zentralen) besetzt, die in 1925 ersäätz wääd dörch en Republik. Dree Joohre spääter wääd öt en Könnigrich (bis 1939); Albanien war domols en faschistische Marionettenstaat vam italienische Diktator [[Benito Mussolini]]. |
||
1939 wääd öt Könnigrich militär |
1939 wääd öt Könnigrich militär anjejriffe dörch Italien. D Besäätzung douerte bis 1943 in d [[Zweete Weltkrisch]]. Mussolini wääd aafjesetz un vertriibe no öt Norde va Italien, wono öt nazi-dütsche Heer öt albanische Jebiid noch eenmoohl litt anjriffe, ävver diesmoohl direkt. 1945 wääd Albanien befreet, wono öt Land unger d Diktator Enver Hoxha in en kommunistisch Heerschaff zojehörde. Eescht unger stalinistisch Heerschaff, spääter, 1968, wääd öt en maoistisch-kommunistischen Staat. Dies Ziet präschde sisch dörch politische Isolatiun un Repressiun. 1967 wääd en atheistischen Staat jestift. Praktisierung va Religiun wääd verbohten. 1985 stäärv Enver Hoxha, wono in 1992 de kommunistische Heerschaff endete. In 1997 entstäng en klenger Börgerkrisch, wobei 3.800 Lüüh stäärve. In 1999 war d Omgewung va Kukës in Nord-Albanien bekant wege dr Krisch in d Nobberstaat Kosovo.[[Datei:Albania pasture.jpg|thumb|Öt Land va Albanien;]] |
||
==Övver öt Land== |
==Övver öt Land== |
||
Albanien es en jebirjisch Jebiid, mit als hükßde Stell d Korab (2.763 Meter N.N.). Öt jiev vüül Berje höher als 2000 Meter N.N. D jrüßde Flöß es de Drin (353 KM |
Albanien es en jebirjisch Jebiid, mit als hükßde Stell d Korab (2.763 Meter N.N.). Öt jiev vüül Berje höher als 2000 Meter N.N. D jrüßde Flöß es de Drin (353 KM Länge) em Norde va öt Land. Öövrige jruße Flöße sinn d Vjosë (272 KM länge) un d Shkumbin (181 KM Länge). D Shkodërsee, Ohridsee un Prespasee an de Jrenze va öt Land sinn de jrüßde Seen va Albanien. Tiranë es de jrüßde Stadt. Anger Städte sinn Durrës am Meer (122.000 Lüüh), Elbasan (100.000) un Vlorë (89.000). Albanien es verdeehlt en 12 Prefekturen (''Qarqe''). |
||
Dr Albanische Bevölkerung besteehd ous 95% [[Albaner]]. Öt jiev klengere Jrope [[Serve]], [[Jreche]], [[Mazedonier]]. Öt jiev ooch d [[Vlachen]], die en |
Dr Albanische Bevölkerung besteehd ous 95% [[Albaner]]. Öt jiev klengere Jrope [[Serve]], [[Jreche]], [[Mazedonier]]. Öt jiev ooch d [[Vlachen]], die en romanische Sprooch kalle. D amplische Sprooch es Albanisch. 57% is d Islamische Jottesdienst anjehörisch; 10% es Kattolesch un unjeväär 7% es Kristlich-Orthodox. D meiste Moslems praktisieren ihre Religiun nitt. <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Albania</ref> |
||
==Quellen== |
==Quellen== |
De Version vum 20. Oktober 2015 öm 18:22 Uhr
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
Albanien, amplisch: Republika e Shqipërisë es ö Land ä Südost-Europa op d Balkan. Öt Land hat en Jrüde va 28.745km², öt es fast ösu jruß wie Nordrhing-Westfale. Si Jebiid litt tösche Montenegro em Norde, däe Kosovo un Mazedonien em Oste, suwi Griechenland em Süde. Westlisch hat öt Land Zojang zum Adriatischem Meer un südwestlisch zum Ionischem Meer. Italien litt op d Scheed tösche d Meere 72 Kilometer entfernt övver Meer. 2015 wonnde dr 2.893.005 Lüüh. D Hauptstadt es Tiranë, Albaniens jrüßde Stadt mit unjeväär 610.000 Lüüh. [1]
Geschichde
D Albanier entstänge als Volk, als verschedene Illyrische Völker sisch en öt Albanie va hüdsche Daag voreenigten. In d Altertum es öt Land dörch Hellenische (Jrechische) Völker un spääter dörch de Romäne besiedelt, bis öt Joohr 548, als Sklawische Völker öt Jebiid besiedelten. D Ottomanen (Turken) erowerden in 1415 Südlisch Albanien un in 1431 öt ganze Land. Dodörch es en jruß Deel va d hüdsche Bevölkerung Moslimisch (unjeväär 57%, 2011). D Ottomanische Heerschaff douerte bis d Balkankriege va 1912.
Albanien wääd opjerichd am 29 November 1912, als öt onaavhängich wood va öt Ottomanische Rich. D Konferenz va London annerkände de Onaavhängichkeet va öt Land en Joohr spääter. In 1914 (Eeschte Weltkrisch) wääd Albanien en Könnigrich un direkt döno dörch dat Heer va Österrich-Ungarn un Bulgarien (Zentralen) besetzt, die in 1925 ersäätz wääd dörch en Republik. Dree Joohre spääter wääd öt en Könnigrich (bis 1939); Albanien war domols en faschistische Marionettenstaat vam italienische Diktator Benito Mussolini.
1939 wääd öt Könnigrich militär anjejriffe dörch Italien. D Besäätzung douerte bis 1943 in d Zweete Weltkrisch. Mussolini wääd aafjesetz un vertriibe no öt Norde va Italien, wono öt nazi-dütsche Heer öt albanische Jebiid noch eenmoohl litt anjriffe, ävver diesmoohl direkt. 1945 wääd Albanien befreet, wono öt Land unger d Diktator Enver Hoxha in en kommunistisch Heerschaff zojehörde. Eescht unger stalinistisch Heerschaff, spääter, 1968, wääd öt en maoistisch-kommunistischen Staat. Dies Ziet präschde sisch dörch politische Isolatiun un Repressiun. 1967 wääd en atheistischen Staat jestift. Praktisierung va Religiun wääd verbohten. 1985 stäärv Enver Hoxha, wono in 1992 de kommunistische Heerschaff endete. In 1997 entstäng en klenger Börgerkrisch, wobei 3.800 Lüüh stäärve. In 1999 war d Omgewung va Kukës in Nord-Albanien bekant wege dr Krisch in d Nobberstaat Kosovo.
Övver öt Land
Albanien es en jebirjisch Jebiid, mit als hükßde Stell d Korab (2.763 Meter N.N.). Öt jiev vüül Berje höher als 2000 Meter N.N. D jrüßde Flöß es de Drin (353 KM Länge) em Norde va öt Land. Öövrige jruße Flöße sinn d Vjosë (272 KM länge) un d Shkumbin (181 KM Länge). D Shkodërsee, Ohridsee un Prespasee an de Jrenze va öt Land sinn de jrüßde Seen va Albanien. Tiranë es de jrüßde Stadt. Anger Städte sinn Durrës am Meer (122.000 Lüüh), Elbasan (100.000) un Vlorë (89.000). Albanien es verdeehlt en 12 Prefekturen (Qarqe).
Dr Albanische Bevölkerung besteehd ous 95% Albaner. Öt jiev klengere Jrope Serve, Jreche, Mazedonier. Öt jiev ooch d Vlachen, die en romanische Sprooch kalle. D amplische Sprooch es Albanisch. 57% is d Islamische Jottesdienst anjehörisch; 10% es Kattolesch un unjeväär 7% es Kristlich-Orthodox. D meiste Moslems praktisieren ihre Religiun nitt. [2]