Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Asteroid“

Uß de Wikipedia
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Xqbot (Klaaf · Beijdrähsch)
M Bot: dobëijedonn: hif:Asteroid
aapaaße
Reih 1: Reih 1:
{{Atikkel_op|Trooßdoorfer Platt|}}
{{Atikkel_op|Trooßdoorfer Platt|}}
Ene '''Aßteroiit''', '''Asteroiid''' oder och '''Asteroid''' ees ene planneetenäähnlische Körrper dä en_ener [[Ömlaufbaan]] öm de [[Sunn]] ess.
Ene '''Aßteroiit''', '''Asteroiid''' oder och '''Asteroid''' ees ene planneetenäähnlische Körrper dä en_ener [[Umlaufbahn|Ömlaufbaan]] öm de [[Sonne|Sunn]] ess.


Se werden och noch als '''Planetoiit''' oder '''Kleenplanneet''' bezeichnet.
Se werden och noch als '''Planetoiit''' oder '''Kleenplanneet''' bezeichnet.


Em Moment sin unjefähr 220 000 Aßteroiide bekannt. De [[Weßßenschaftler]] schätze äver, dat et över_en [[Million]] sin. Se verdeeile sich över et janze [[Sunnesystem]]. Et jitt allerdings zwei Hauptballungsräum. Dat ees dä [[Asteoridejüddel]] zweesche [[Mars (Planet)|Machß]] un [[Juppitter (Planneet)|Juppitter]] un dä [[Kuiperjüddel]], dä sich hinger der [[Ömlaufbaan]] vum [[Nepptuun (Planneet)|Nepptuun]] befink. Äver och noch en andere Ecke sin Asteroide ze finge.
Em Moment sin unjefähr 220 000 Aßteroiide bekannt. De [[Wissenschaft|Weßßenschaftler]] schätze äver, dat et över_en Million sin. Se verdeeile sich över et janze [[Sonnensystem|Sunnesystem]]. Et jitt allerdings zwei Hauptballungsräum. Dat ees dä [[Asteroidengürtel|Asteoridejüddel]] zweesche [[Mars|Machß]] un [[Jupiter|Juppitter]] un dä [[Kuipergürtel|Kuiperjüddel]], dä sich hinger der Ömlaufbaan vum [[Neptun|Nepptuun]] befink. Äver och noch en andere Ecke sin Asteroide ze finge.
[[Datei:Galileo Ida n Dactyl.jpg|thumb|200px|Aßteroit [[Ida]] un singe Moohnd [[Dactyl]]]]
[[Datei:Galileo Ida n Dactyl.jpg|thumb|200px|Aßteroit [[Ida]] un singe Moohnd [[Dactyl]]]]


== Wie sin se entstande ==
== Wie sin se entstande ==
Lang hätt me jejlööv de Aßteroiite us em [[Asteoridejüddel]] wären noh enem Zesammestuuß vun zwei [[Planet (Aßtronomie)|Planneete]] entstande. Dat kann äver nit sin, weil die [[Masse]] vun dä Aßteroiide insjesamp noch kleener ees als die vun unserem [[Moond]]. Doher nimp me aan, dat dä [[Juppitter (Planneet)|Juppitter]] durch sing starke [[Schwerkraff]] dofür jesorch hätt dat sich dä Stüb un Dreck nitt zo enem [[Planet (Aßtronomie)|Planneet]] zesammeklummpe kunt. För dä [[Kuiperjüddel]] ees et ähnlich nur dat dä [[Juppitter (Planneet)|Juppitter]] nit esu veel domit ze dun hätt.
Lang hätt me jejlööv de Aßteroiite us em Asteoridejüddel wären noh enem Zesammestuuß vun zwei [[Planet|Planneete]] entstande. Dat kann äver nit sin, weil die Masse vun dä Aßteroiide insjesamp noch kleener ees als die vun unserem [[Mond|Moond]]. Doher nimp me aan, dat dä Juppitter durch sing starke [[Schwerkraft|chwerkraff]] dofür jesorch hätt dat sich dä Stüb un Dreck nitt zo enem Planneet zesammeklummpe kunt. För dä Kuiperjüddel ees et ähnlich nur dat dä Juppitter nit esu veel domit ze dun hätt.


== Wodruss besteht su ene Aßteroiit ? ==
== Wodruss besteht su ene Aßteroiit ? ==
Ene Aßteroiit besteht em wesentlische us verschieden [[Jesteinsaarte]]. Hauptsächlich kumen [[Kohlenstoffverbindunge]] un [[Silikate]] für. Dä Keern vun enem Aßteroiit besteht öff uss ungerschiedliche [[Metall]]e. Miistens [[Iise]].
Ene Aßteroiit besteht em wesentlische us verschieden [[Gestein|Jesteinsaarte]]. Hauptsächlich kumen [[Kohlenstoff|Kohlenstoffverbindunge]] un [[Silikat|Silikate]] für. Dä Keern vun enem Aßteroiit besteht öff uss ungerschiedliche [[Metall]]e. Miistens [[Eisen|Iise]].


== Trojaner ==
== Trojaner ==
Dat ees en Grupp vun besundere Aßteroiide die op dä jlische [[Ömlaufbaan]] öm de [[Sunn]] sin wie ene [[Planneet (Aßtronomie)|Planneet]]. Dobei befingen se sich en enem bestimmpte Punk dä vun de Weßßenschaff [[Lagrane-Punk]] jenannt witt. Berühmte Trojaner vum [[Juppitter (Planneet)|Juppitter]] heeßen [[Aeneas]] un [[Achilles]]. Och dä [[Mars (Planet)|Machß]] hätt ene Trojaner dä [[Eureka]] jenannt witt. Et jitt äver noch mieh dovun em [[Sunnesystem]]. Trojaner vun de [[Ääd (Planneet)|Ääd]] sin bees hück noch nitt bekannt.
Dat ees en Grupp vun besundere Aßteroiide die op dä jlische Ömlaufbaan öm de Sunn sin wie ene Planneet. Dobei befingen se sich en enem bestimmpte Punk dä vun de Weßßenschaff [[Lagrane-Punk]] jenannt witt. Berühmte Trojaner vum Juppitter heeßen [[Aeneas]] un [[Achilles]]. Och dä Machß hätt ene Trojaner dä [[Eureka]] jenannt witt. Et jitt äver noch mieh dovun em Sunnesystem. Trojaner vun de [[Erde|Ääd]] sin bees hück noch nitt bekannt.


== Zentauren ==
== Zentauren ==
Zweeschen [[Urranuß (Planneet)|Urranuß]] un [[Satturrən (Planneet)|Satturrən]] befingen sich de Zentauren. Dat sin Aßteroiide die wahrscheinlich us_em [[Kuiperjüddel]] stamme un vun dä [[Schwerkraff]] vun dä [[Planet (Aßtronomie)|Planneete]] en die jetzije [[Ömlaufbaan]] jetrocke wutten.
Zweeschen Urranuß un Satturrən befingen sich de Zentauren. Dat sin Aßteroiide die wahrscheinlich us_em Kuiperjüddel stamme un vun dä Schwerkraff vun dä Planneete en die jetzije Ömlaufbaan jetrocke wutten.


== Vulkanoiden ==
== Vulkanoiden ==
De Vulkanoiden sin leider noch nitt beobachtet wudde, äver meh jeeht zemindest theoretisch dovun uss dat se innerhalb vun dä [[Merrkuur (Planneet)|Merrkurbaan]] existiere donn.
De Vulkanoiden sin leider noch nitt beobachtet wudde, äver meh jeeht zemindest theoretisch dovun uss dat se innerhalb vun dä [[Merkur|Merrkurbaan]] existiere donn.


== Wie jruuss sin die Asteroide? ==
== Wie jruuss sin die Asteroide? ==
Reih 30: Reih 30:
!Nommer
!Nommer
!Name
!Name
![[Doorchmesser]]<br />([[Killomeeter|km]])
![[Doorchmesser]]<br />([[Kilometer|km]])
|-
|-
|1||[[2003 UB313|2003 UB<sub>313</sub>]] ||3200
|1||[[2003 UB313|2003 UB<sub>313</sub>]] ||3200
Reih 53: Reih 53:
|}
|}


Dä Asteroid [[2003 UB313|2003 UB<sub>313</sub>]] witt och ''Planet X'' jenannt. Hä ees met 3200&nbsp;[[Killomeeter|km]] em [[Doorchmesser]] jrüsser als dä [[Pluuto (Planneet)|Pluuto]]. Deswejen striggen sich de [[Weßßenschaftler]] emmer noch doröm op dä Aßteroiit wirklisch nur ene Aßteroiit oder ob hä dä zehnte [[Planneet (Aßtronomie)|Planneet]] in unserem [[Sunnesystem]] ees.
Dä Asteroid [[2003 UB313|2003 UB<sub>313</sub>]] witt och ''Planet X'' jenannt. Hä ees met 3200&nbsp;km em Doorchmesser jrüsser als dä [[Pluto|Pluuto]]. Deswejen striggen sich de Weßßenschaftler emmer noch doröm op dä Aßteroiit wirklisch nur ene Aßteroiit oder ob hä dä zehnte Planneet in unserem Sunnesystem ees.


== Luur och ==
== Luur och ==

De Version vum 17. Määz 2011 öm 03:17 Uhr

Hee di Sigg_is_op Trooßdoorfer Platt
(Sigge op Trooßdoorfer Platt)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)

Ene Aßteroiit, Asteroiid oder och Asteroid ees ene planneetenäähnlische Körrper dä en_ener Ömlaufbaan öm de Sunn ess.

Se werden och noch als Planetoiit oder Kleenplanneet bezeichnet.

Em Moment sin unjefähr 220 000 Aßteroiide bekannt. De Weßßenschaftler schätze äver, dat et över_en Million sin. Se verdeeile sich över et janze Sunnesystem. Et jitt allerdings zwei Hauptballungsräum. Dat ees dä Asteoridejüddel zweesche Machß un Juppitter un dä Kuiperjüddel, dä sich hinger der Ömlaufbaan vum Nepptuun befink. Äver och noch en andere Ecke sin Asteroide ze finge.

Aßteroit Ida un singe Moohnd Dactyl

Wie sin se entstande

Lang hätt me jejlööv de Aßteroiite us em Asteoridejüddel wären noh enem Zesammestuuß vun zwei Planneete entstande. Dat kann äver nit sin, weil die Masse vun dä Aßteroiide insjesamp noch kleener ees als die vun unserem Moond. Doher nimp me aan, dat dä Juppitter durch sing starke chwerkraff dofür jesorch hätt dat sich dä Stüb un Dreck nitt zo enem Planneet zesammeklummpe kunt. För dä Kuiperjüddel ees et ähnlich nur dat dä Juppitter nit esu veel domit ze dun hätt.

Wodruss besteht su ene Aßteroiit ?

Ene Aßteroiit besteht em wesentlische us verschieden Jesteinsaarte. Hauptsächlich kumen Kohlenstoffverbindunge un Silikate für. Dä Keern vun enem Aßteroiit besteht öff uss ungerschiedliche Metalle. Miistens Iise.

Trojaner

Dat ees en Grupp vun besundere Aßteroiide die op dä jlische Ömlaufbaan öm de Sunn sin wie ene Planneet. Dobei befingen se sich en enem bestimmpte Punk dä vun de Weßßenschaff Lagrane-Punk jenannt witt. Berühmte Trojaner vum Juppitter heeßen Aeneas un Achilles. Och dä Machß hätt ene Trojaner dä Eureka jenannt witt. Et jitt äver noch mieh dovun em Sunnesystem. Trojaner vun de Ääd sin bees hück noch nitt bekannt.

Zentauren

Zweeschen Urranuß un Satturrən befingen sich de Zentauren. Dat sin Aßteroiide die wahrscheinlich us_em Kuiperjüddel stamme un vun dä Schwerkraff vun dä Planneete en die jetzije Ömlaufbaan jetrocke wutten.

Vulkanoiden

De Vulkanoiden sin leider noch nitt beobachtet wudde, äver meh jeeht zemindest theoretisch dovun uss dat se innerhalb vun dä Merrkurbaan existiere donn.

Wie jruuss sin die Asteroide?

Die Aßteroiide sin em Schnitt nitt jrüüsser als 100 km em Doorchmesser. Et jitt natürlich och welche die deutlich jrösser sin. Dat sin de zehn jrüützte:

De zehn jrüützte Aßteroiide
Nommer Name Doorchmesser
(km)
1 2003 UB313 3200
2 2005 FY9 2200
3 Orcus 1700
4 Sedna 1700
5 2003 EL61 1600
6 Quaoar 1250
7 Ceres 960
8 Chaos 740
9 Pallas 608
10 Varuna 600

Dä Asteroid 2003 UB313 witt och Planet X jenannt. Hä ees met 3200 km em Doorchmesser jrüsser als dä Pluuto. Deswejen striggen sich de Weßßenschaftler emmer noch doröm op dä Aßteroiit wirklisch nur ene Aßteroiit oder ob hä dä zehnte Planneet in unserem Sunnesystem ees.

Luur och

Unß Sunnesystem
Steern | Planneet | Moond | Aßteroiit | Kommeet | Zwerchplaneet
Sunn | Merkur | Veenuß | Ääd | Mars | Asteoridejüddel | Ceres | Juppitter | Saturn | Urranuß | Nepptuun | Pluuto | Kuiperjöödel | Eris | Oochtsche Wullək
Mieh Aatikkel övver Weßßeschaaf & Teschnigk fingßte op dä Pooz:Weßßeschaaf & Teschnigk

Schablon:Link GA