Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Carl Friedrich Benz“

Versionsgeschichte interaktiv durchsuchen

← De Änderong dovör zeije De Änderong donoh zeije →

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt

Inline

De Version vum 28. Janewar 2011 öm 18:31 Uhr

	Hee kütt nur ejne Senn, ävver Bënz kann mieh bedügge. Luuer donoh op dä Sigk → Bënz (Watt ėßß datt?)

He die Sie ös op Stolberjer Platt
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)

Carl Friedrich Benz (* 25. November 1844 ä Mühlburg beij Karlsruhe; † 4. April 1929 ä Ladenburg) woch önö Injeniör, Ärvänger un enne van d ischde, di Autos entwäggelnde, önö Autopioneer.

Si Lääve

Carl wood am 25. November als Karl Friedrich Michael Wailend jeboore, dämm sing Mamm hod ö Küddelche met önö Mann, oohne met däm vorhiirod jewääh zu se. Ö Joohr no Karls Jeburd hiirode s ävver Johann Georg Benz un Carl noom dr Naam Benz a. Singe neue Papp storv 1 Joohr spiidr ävver Carl bleed beij singe Naam, ändernde ävver dä Vöörnamm va Karl Friedrich Michael ä Carl Friedrich.

No öt Studium ä Karlsruhe hiirode Carl am 20. Juli 1872 öt Berta Ringer. Öt Pärche braad 5 Kenger op d Welt. Nävver sing Famelisch spelld öt Werk vöör Carl ön jruuße Roll ä si Lääve. Carl wood önö Pioneer beij d Entweggelung va Autos.

Carl un d ischde Autos

Als Carl avong, sisch öm Automotore z kömmere, do joov bo janüüß. Wä Spass dora hott, dä moot sälvs vrekkele un dat däng Carl Daach un Naat. Hä hod sing kläng Garach, ön Werkstatt, eejentlich woch dat mä ö kleng Büdch un laad eefach looß.

Öt duurde net lang un Benz hod önö Vorbrännungsmotor als Zweitaktr jebouwd, dat wat mo hü än ö Mopeds had. Bald dono jäng öt wiir un us önö Zwei- wood önö ViertaktmotorViirtaktr. Dat reichde häm ävver noch net un hä vrekkelde wiir. Öt entstäng ä Jetriibe. Mi un mi koom si Werk ö normal Auto nööder un nööder. Als no ön Zitt och d Längkung, d Zündkääze un all dä angere Krom väädisch woore, schaffde hä öt als ischde, ö Auto op d Bee z ställe. Öt hod zwar mä 3 Räähr ävver dat speld kenn Roll. Öt voohr un dat zalld. 1866 voohr öt dörch Mannheim un schaffde 18 km/h. Singe Motor braad öt op 0,8 PS.

Am 29. Januar 1886 melde Benz sing Kaach zm Patent a un schreev domet Jeschichte, dänn domet woch öt Auto jeboore.

Schwiirichkeete kannd Benz komm. Hä sood emmer önö Usswääch. Su lävverde ön Apöthek häm Sprit. Dat bedüüd, dat di Apöthek di ischde Tankstell van d Welt wood.

1889 woode d Autos va Benz op d Weltausstellung va Paris jezeechd.

Anger Entweggelunge va Benz un sing Firme

Als Benz merkde, dat sing Ideee opjänge, maade öt häm noch mi Vreud, Autos z entweggele. Su entstäng och at önö klenge Bus ä sing Werkstatt.

Dat Werke va Benz kosde önö Hoov Jeld un d Banke woohle ha, dat hä sing Firma en ön AG ömwandelnde. Hä maade dat ävver öt Zsammewerke met dr Opsichtsroot klappde net jott un Benz hood ä sing Firma op. 1883 maade hä ävver met d Rheinische Jasmotorefabrik ön neu op, di 1899, öm flüssich z bliive, och ön Aktiejesellschaft wood. Ön Zitt lang woch sing Firma dr jrützde Hersteller va Autos op d Welt. Als häm öt Vrassele em Joohr 1903 schwöder un schwöder veel, hood hä domet op un maade 1906 mä no ön kleng Firma onger dr Naam Carl Benz Söhne op.

Benz ischde Firma, di sisch Benz & Co. Rheinische Gasmotorenfabrik Mannheim nannde, un d Daimler Motorenwerke fusioneerde 1926 zo d Daimler-Benz AG.

Benz storv am 4. Aprel 1926 ä Ladenburg.

Loor och hee

Bertha-Benz-Jödächtniswääch

Carl Benz sing Wärkstatt ä Mannheim
Önö Nobau va Benz si Patentauto us öt Joohr 1885
Dr Motor van öt Patentauto
Dr ischde örussjöjovvene Vührersching va Benz vam Ischde Aujus 1888
Öt Automuseum van dr Dr. Carl Benz ä Ladenburg
Carl un Bertha Benz
Öt Zeeche van dr Bertha-Benz-Jödächtniswääch, d ischde lang Tuur, di Benz met si Patentauto 1888 maade
D ischde Tankställ en ön Appöthek ä Wiesloch

Websiij

Commons: Carl Benz – Album mit Bilder, Filemche un Tön op Wikimedia Commons

@@ Reih 2: / Reih 2: @@
 {{Atikel_op|Stolberjer Platt}}
 [[Beld:Carl-Benz coloriert.jpg|thumb|Carl Friedrich Benz]]
-'''Carl Friedrich Benz '''(* [[25. November]] [[1844 (Johr)|1844]] ä [[Mühlburg]] beij [[Karlsruhe]]; † [[4. April]] [[1929 (Johr)|1929]] ä [[Ladenburg]]) woch önö [[Injeniör]], Ärvänger un enne van d ischde, di [[Auto]]s entwäggelnde, önö [[Autopioneer]].
+'''Carl Friedrich Benz '''(* [[25. November]] [[Joohr 1844|1844]] ä [[Mühlburg]] beij [[Karlsruhe]]; † [[4. April]] [[Joohr 1929|1929]] ä [[Ladenburg]]) woch önö [[Ingenieur|Injeniör]], Ärvänger un enne van d ischde, di [[Auto]]s entwäggelnde, önö [[Autopioneer]].
 == Si Lääve ==
-Carl wood am [[25. November]] als ''[[Karl Friedrich Michael Wailend]]'' jeboore, dänn sing Mamm hod ö Küddelche met önö Mann, oohne met däm vorhiirod jewääh zu se. Ö Joohr no Karls Jeburd hiirode s ävver ''[[Johann Georg Benz]]'' un Carl noom dr Naam Benz a. Singe neue Papp storv 1 Joohr spiidr ävver Carl bleed beij singe Naam, ändernde ävver dä Vöörnamm va ''Karl Friedrich Michael'' ä ''Carl Friedrich''.
+Carl wood am [[25. November]] als ''Karl Friedrich Michael Wailend'' jeboore, dämm sing Mamm hod ö Küddelche met önö Mann, oohne met däm vorhiirod jewääh zu se. Ö Joohr no Karls Jeburd hiirode s ävver ''Johann Georg Benz'' un Carl noom dr Naam Benz a. Singe neue Papp storv 1 Joohr spiidr ävver Carl bleed beij singe Naam, ändernde ävver dä Vöörnamm va ''Karl Friedrich Michael'' ä ''Carl Friedrich''.
-No öt Studium ä Karlsruhe hiirode Carl am [[20. Juli]] [[1872 (Johr)|1872]] öt ''Berta Ringer''. Öt Pärche braad 5 Kenger op d Welt. Nävver sing Famelisch spelld öt Werk vöör Carl ön jruuße Roll ä si Lääve. Carl wood önö Pioneer beij d Entweggelung va Autos.
+No öt Studium ä Karlsruhe hiirode Carl am [[20. Juli]] [[Joohr 1872|1872]] öt ''Berta Ringer''. Öt Pärche braad 5 Kenger op d Welt. Nävver sing Famelisch spelld öt Werk vöör Carl ön jruuße Roll ä si Lääve. Carl wood önö Pioneer beij d Entweggelung va Autos.
 == Carl un d ischde Autos ==
 Als Carl avong, sisch öm [[Automotor]]e z kömmere, do joov bo janüüß. Wä Spass dora hott, dä moot sälvs vrekkele un dat däng Carl Daach un Naat. Hä hod sing kläng Garach, ön Werkstatt, eejentlich woch dat mä ö kleng Büdch un laad eefach looß.
 [[Beld:Patentmotorwagen mit Benz.jpg|thumb|Benz op si ischde Auto]]
-Öt duurde net lang un Benz hod önö [[Vorbrännungsmotor]] als [[Zweitaktr]] jebouwd, dat wat mo hü än ö [[Moped]]s had. Bald dono jäng öt wiir un us önö Zwei- wood önö [[Viirtaktr]]. Dat reichde häm ävver noch net un hä vrekkelde wiir. Öt entstäng ä [[Getriebe|Jetriibe]]. Mi un mi koom si Werk ö normal Auto nööder un nööder. Als no ön Zitt och d Längkung, d [[Zündkerze|Zündkääze]] un all dä angere Krom väädisch woore, schaffde hä öt als ischde, ö Auto op d Bee z ställe. Öt hod zwar mä 3 Räähr ävver dat speld kenn Roll. Öt voohr un dat zalld. 1866 voohr öt dörch Mannheim un schaffde 18 km/h. Singe Motor braad öt op 0,8 [[PS]].
+Öt duurde net lang un Benz hod önö [[Verbrennungsmotor|Vorbrännungsmotor]] als [[Zweitaktmotor|Zweitaktr]] jebouwd, dat wat mo hü än ö [[Moped]]s had. Bald dono jäng öt wiir un us önö Zwei- wood önö [[ViertaktmotorViirtaktr]]. Dat reichde häm ävver noch net un hä vrekkelde wiir. Öt entstäng ä [[Getriebe|Jetriibe]]. Mi un mi koom si Werk ö normal Auto nööder un nööder. Als no ön Zitt och d Längkung, d [[Zündkerze|Zündkääze]] un all dä angere Krom väädisch woore, schaffde hä öt als ischde, ö Auto op d Bee z ställe. Öt hod zwar mä 3 Räähr ävver dat speld kenn Roll. Öt voohr un dat zalld. 1866 voohr öt dörch Mannheim un schaffde 18 km/h. Singe Motor braad öt op 0,8 [[PS]].
-Am [[29. Januar]] [[1886 (Johr)|1886]] melde Benz sing Kaach zm [[Patent]] a un schreev domet Jeschichte, dänn domet woch öt Auto jeboore.
+Am [[29. Januar]] [[Joohr 1886|1886]] melde Benz sing Kaach zm [[Patent]] a un schreev domet Jeschichte, dänn domet woch öt Auto jeboore.
 Schwiirichkeete kannd Benz komm. Hä sood emmer önö Usswääch. Su lävverde ön Apöthek häm Sprit. Dat bedüüd, dat di Apöthek di ischde Tankstell van d Welt wood.
-[[1889 (Johr)|1889]] woode d Autos va Benz op d [[Weltausstellung va Paris]] jezeechd.
+[[Joohr 1889|1889]] woode d Autos va Benz op d [[Weltausstellung Paris|Weltausstellung va Paris]] jezeechd.
 == Anger Entweggelunge va Benz un sing Firme==
@@ Reih 24: / Reih 24: @@
 Als Benz merkde, dat sing Ideee opjänge, maade öt häm noch mi Vreud, Autos z entweggele. Su entstäng och at önö klenge [[Bus]] ä sing Werkstatt.
-Dat Werke va Benz kosde önö Hoov Jeld un d [[Bank]]e woohle ha, dat hä sing Firma en ön [[AG]] ömwandelnde. Hä maade dat ävver öt Zsammewerke met dr [[Opsichtsroot]] klappde net jott un Benz hood ä sing Firma op. [[1883 (Johr)|1883]] maade hä ävver met d ''Rheinische Jasmotorefabrik'' ön neu op, di [[1899 (Johr)|1899]], öm flüssich z bliive, och ön [[Aktiejesellschaft]] wood. Ön Zitt lang woch sing Firma dr jrützde Hersteller va Autos op d Welt. Als häm öt Vrassele em Joohr 1903 schwöder un schwöder veel, hood hä domet op un maade [[1906 (Johr)|1906]] mä no ön kleng Firma onger dr Naam ''Carl Benz Söhne'' op.
+Dat Werke va Benz kosde önö Hoov Jeld un d [[Bank]]e woohle ha, dat hä sing Firma en ön [[AG]] ömwandelnde. Hä maade dat ävver öt Zsammewerke met dr [[Aufsichtsrat|Opsichtsroot]] klappde net jott un Benz hood ä sing Firma op. [[1883 (Johr)|1883]] maade hä ävver met d ''Rheinische Jasmotorefabrik'' ön neu op, di [[Joohr 1899|1899]], öm flüssich z bliive, och ön [[Aktiengesellschaft|Aktiejesellschaft]] wood. Ön Zitt lang woch sing Firma dr jrützde Hersteller va Autos op d Welt. Als häm öt Vrassele em Joohr 1903 schwöder un schwöder veel, hood hä domet op un maade [[Joohr 1906|1906]] mä no ön kleng Firma onger dr Naam ''Carl Benz Söhne'' op.
 Benz ischde Firma, di sisch ''Benz & Co. Rheinische Gasmotorenfabrik Mannheim'' nannde, un d [[Daimler Motorenwerke]] fusioneerde 1926 zo d [[Daimler-Benz AG]].
-Benz storv am [[4. Aprel]] [[1926 (Johr)|1926]] ä Ladenburg.
+Benz storv am [[4. April|4. Aprel]] [[Joohr 1926|1926]] ä Ladenburg.
 ==Loor och hee==