Albanien

Uß de Wikipedia
Dr Vaahn va Albanien;

Albanien, amplisch: Republika e Shqipërisë es ö Land ä Südost-Europa op dr Balkan. Öt Land hau ön Jrüde va 28.745 km², öt es fast ösu jruß wie Nordrhing-Westfale. Si Jebiid litt tösche Montenegro em Norde, däe Kosovo un Mazedonien em Oste, suwi Jrihscheland em Süde. Westlisch hat öt Land Zojang zum Adriatischem Meer un südwestlisch zom Ionischem Meer. Italien litt op d Scheed tösche di Meere 72 Kilometer entfänt övver Meer. 2016 wonnde do 2.886.026 Lüüh[1]. D Hauptstadt es Tiranë, Albaniens jrüßde Stadt mit unjeväär 610.000 Lüüh. [2]

Jeschischd[Ändere · der Quälltäx ändere]

Di Albanier entstänge als Volk, als verschedene Illyrische Völker sisch en öt Albanie va hüdsche Daag voreenijte. In öt Altertum es öt Land dörsch Hellenische (Jrihschische) Völker un spääter dörsch de Romäne besiedelt, än dat bes öt Joohr 548, als Sklawische Völker öt Jebiid besedelte. Di Ottomanen (Turken) erowerden in 1415 südlisch Albanien un in 1431 öt janze Land. Dodörsch es en jrüß Deel va d hüdsche Bevölkerung Moslimisch (unjeväär 57%, 2011[3]). D Ottomanische Heerschaff douerte bis d Balkankriege va 1912.

Albanien wääd jestif am 29. November 1912, als öt onaavhänjich wood va öt Ottomanische Rich. Di Konferenz va London annerkände de Onaavhängichkeet va öt Land ön Johr spääter. In 1914 (Eeschte Weltkrisch) wääd Albanien en Könnigrich un diräk dono dörsch öt Heer va Österrich-Unjaan un Buljareij besetzt, die in 1925 ersäätz wääd dörch en Republik. Drei Johre spääter wääd öt ön Königrich (bes 1939); Albanien war domols ön faschistische Marionettenstaat vam italienische Diktator Benito Mussolini.

1939 wääd öt Könnigrich militär anjejreffe dörch Italien. D Besäätzung douerte bes 1943 in d Zwiede Weltkrisch. Mussolini wääd aafjesätz un vortribe no öt Norde va Italien, nodäm öt nazi-dütsche Heer öt albanische Jebiid noch engmol anjreffe lot, ävver desmol diräk. 1945 wääd Albanien befreet, nodäm öt Land onger dr Diktator Enver Hoxha enge kommunistisch Heerschaff zojehöde. Eescht onger stalinistisch Heerschaff, spääter in 1968, wääd öt ön maoistisch-kommunistischen Staat. Des Ziet präschde sisch dörsch politische Isolatiun un Repressiun. 1967 wääd en atheistischen Staat jestif. Praktisierung va Relijiun wääd verbote. 1985 stäärv Enver Hoxha, wono in 1992 de kommunistische Heerschaff engede. In 1997 entstäng en klenger Börgerkrisch, wobei 3.800 Lüüh stäärve. In 1999 stang öt Reveer va Kukës in Nord-Albanien bekannt weje dr Krisch in dr Nobberstaat Kosovo.

Öt Land va Albanien;

Övver öt Land[Ändere · der Quälltäx ändere]

Albanien es ön jebirjisch Jebiid, mit as hükßde Stelle dr Korab (2.763 Meter N.N.). Öt jitt vüül Berje hüher as 2.000 Meter N.N. Dr jrüßde Flöß es de Drin (353 KM Länge) em Norde va öt Land. Anger jrüße Flöß senn dr Vjosë (272 KM) än dr Shkumbin (181 KM). Dr Shkodërsee, Ohridsee än Prespasee aa di Jrenze va öt Land senn diräk ooch de jrüßde Seen va Albanien. Tiranë es de jrüßde Stadt. Anger Städte senn Durrës am Meer (122.000 Lüüh), Elbasan (100.000) un Vlorë (89.000). Albanien es verdeehlt en 12 Prefekturen (op Albanesch: Qarqe).

D Albanische Bevölkerung bestäht uus 95% Albaner. Öt jitt klengere Jrope Serve, Jrihsche, Mazedunijer. Ooch wonne d Vlachen, di en romanische Sprooch kalle. D amplische Sprooch es Albanisch. 57% is d Islamische Jottesdienst anjehürisch, 10% es Kattolesch un unjeväär 7% es Christlich-Orthodox. D meijtste Mohammedane praktisere dön Relijiun nitt.[4]

Quälle[Ändere · der Quälltäx ändere]

  1. https://web.archive.org/web/20160728213156/http://www.instat.gov.al/al/themes/popullsia/publications/books/2016/popullsia-e-shqip%C3%ABris%C3%AB,-1-janar-2016.aspx
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Tirana
  3. https://web.archive.org/web/20130425152907/http://www.instat.gov.al/media/178070/rezultatet_kryesore_t__censusit_t__popullsis__dhe_banesave_2011_n__shqip_ri.pdf
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Albania
 Commons: Albanien – Sammlung von Bilder, Filemche un Tön op Wikimedia Commons