Thomas Alva Edison

Thomas Alva Edison uß dä Zeitschreff Harper's Monthly vum Septämber 1932

Thomas Alva Edison wohr ene Jeschäffsmann un Äfender en der USA. Jelääv hädd er vum 11. Fäbrowa 1847 bes zom 18 Oktohber 1931 en de Houpsaaach öm New York un dröm eröm. Hä hädd sejj en jruhße Zahl Saache, Apparahte un Apparatuhre ußjedaach un en de Wält jebraat, di et Lävve övverall op de Ääd verändere dähte. Dohzoh jehüre der Fonnojraf, de Fellemkammera, un de Lampe för et eläktresche Leesch. Mer hädd en och „der Zaubermann vum Menlo Park“ jenannt.

Weil hä onger de eetze Äntweckler un Äfenger wohr, di de Prinzipije vun Maßße-Produxjohn un -Zesammewerke op sing Ärbeid aanjewandt hän, säät mer em och öff noh, hä hätt et eeze Forschongslabohr em endustrejälle Schtil bedrevve.

He hädd 1093 Patente en de USA un och ene Houfe en Jruhßbretannije, Frankrisch un Deutschland jehatt. Övvertroffe dovun wohr ävver wat sing Äntdäckonge un Äfendonge bewerk han. Elekätrezetähd un elektresch Leesch, et Faßhallde vun Töhn un der Fellem han alle iehr eije Brangsche un e jruhß Jeschäff opjebout. Un dat en de jannze Wällt. Sing Idehje han de Övverdrahrong vun Enfommazjuhne un der Ußtuusch zwesche de Minsche vöraanjebraat un besönders et Tellefohn un de Tellekommunikazjuhn. Dobei wohr ene Nohreeschtedeens för de Börse, meschahnesche Apparahte för Stemme bei Wahle ze zälle, en Battrih för Äläktro'autos, der Schtrohm un de Elätezetäht, Mussik op Plaate un Kinno-Felleme.

Sing fottjeschredde Ärbeid en dä Fälder kohm vun singe aanfänglesche Ärbeid beim Tellejraf ihre. Hä hät sesche e Näzwärk ußjedaach för Eläktreztät zu produzehre un ze verdeijle, un zwa aan Hüüser met Wonnunge, Jeschäffte, un Fabrekke, wad ene Jrond jelaat hät för de Wält vu de Endußtrie vun hükzedahchs. Sing eez Kraffwärk schtund en de Pähleschtrohß (Pearl Street) en Manhattan en New York.