Spekulatius

Uß de Wikipedia
Spekelatius

Spekelatius eß e alt Weihnachtsjebäck, dat me nur en Holland, Beljië, em Rheinland un Wessfale kennt. Regione, die sprochlich eng verwandt sen.

Die Plätzje bestonn uss e nem Mürbdeech, dä en Spekelatiusforme met weihnachtliche Motive jedröck wudde eß. Am bekannteste eß de Jewüürzspekelatius, dä von Kardamon, Jewüürzneleke un Zimp singe typische Jeschmack kritt. Botte- un Mandelspekelatius werde äwe och jään jejeiße.

Dat Woord Spekelatius kütt vom lateinische speculum, dat heis Speejel, weil me dä Deech en Backförmsche dröcke deet, die jenau speejelverkiert jemaat wudde sen. Spekelatiusforme jitt et als jeschnitzte Holzbrädde für kleene Menge, ode als jefräßte Metallrolle für Spekelatiusmaschine, durch die dä drüe Deech jedrieht wierd.

De Dijaläkte un wi mer t bochshtabbėerre kann
Bönnsch :  Spekelatius
Dütsch :  Spekulatius
Franzüsėsch :  spéculoos
Kölsch (Rheinische Dokumenta) :  Schpeke̩laatsius, Schpike̩laatsius, Schpikolaatsius
Kölsch (Ripoarėsch Töhn) :  Shpėkkelaazijuß
Kölsch (Wrede) :  Spekelatius, Spikelatius, Spikulatius
Nederlands :  speculaas
Rhinberkse Platt :  Schpäke̩laats