Johannes XXIII.
Papß Johannes XXIII. börjerlich Angelo Giuseppe Roncalli jeboore am 25. November 1881 en Sote il Monte jestorve am 3. Juni 1963 em Vatikan woo fun Oktober 1958 beß Juni 1963 de 261-te Oppfoljer vum Apostel Petrus un Owerhaup vun d'r Katholischen Kirch (Noh de Kirresh iier offizzjälle Zälerëij fun hügk) In d'r 1930-er Joohre woo_re röömėsche Nunnzėjuß en Parrißß, wo hä och Kölle besöök hätt. Späder Patrijarch fun Venedish beß_e zom Papß jewählt wudde es.
Johannes XXIII woor em Volek jenau su jood jeligge, wie de Kadinaal Frings en Kölle, weijl hä öwer sich laache kount, un och Wetzje maache däät:
- „Nämm dich net_e_su Äärnz, Giovanni!“
- „Jede kann Papß weede, et beste Bejspill doför ben isch.“ (hä kom uss_e_ner kleene Famelisch un wor_e beßje deck)
- „Wenn_r noh Huus joht, jätt Ühre Pänz e Bützje un saat inne, dat dat Bützje vun mir_em Papß eß, dä all Ühr Pänz leef un en_et Hätz jeschlosse hätt.“
Weil hä met 77 Joohr zom Papß jewählt wudde wor, daachten se all, dat_e_ne Öwerjangspapß sen soullt, dämm noh paar Johr e_ne jüngere Papß foulge soullt. Doh hatten se äwe falsch jedaach. Johannes XXIII. sooch, datt de Kirch unbedingk Erneuerunge broht, un hätt et II. Vatikanische Konzil enberoofe, dat de Kirch jrundlegend erneuert hätt.
Als während de Kuba-Kries 1962 de Welt kuurz för_em 3. Weeltkresch stond, hätt_e an de USA un de UdSSR vum singem Finster em Vatikan oppgeroofe oppzohüüre, un zo bedenke, wat ze op et Spill setze wütte, wenn se met Atomwaffe drohe dääte. Die Kries wor späder Anlass zo singer beröhmten Enzyklika Pacem in terris (Vrede op Äärde).
Em Joohr 1971 es en Kölle de Roncalli-Plaz noh imm benannt wudde, dä zwesche_em Süüt_Pottaal fum Dom unn_em Dom_Hotel, em Heijnzelmännshe Bronne unn_em Herder unn_em Römisch_Jërrmanische Musejum litt, weijl hä enß Kölle besöök hatt. Hä dät däm Dom enne koßßbare Reng schëngke, en singem Täßtamändt.
Am 3. September 2000 es_e vum Papß Johannes Paul II. selisch jesproche wudde, dat es no_em Kircherääsch die Stuf beför me helisch jesproche weed.